Soạn bài Bài ca ngất ngưởng
I. Về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
Nguyễn Công Trứ ( 1778 – 1858 ), tự là Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu Hi Văn, xuất thân trong một mái ấm gia đình Nho học, người làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh thành phố Hà Tĩnh .
Quảng cáo
Nguyễn Công Trứ học tập chịu khó, mê hồn. Đến năm 1819, ông thi đỗ Giải Nguyên và được bổ làm quan. Bằng cuộc sống của chính bản thân, ông đã chứng tỏ mình là người có năng lực và nhiệt huyết trên nhiều nghành hoạt động giải trí xã hội từ văn hóa truyền thống, kinh tế tài chính đến quân sự chiến lược. Nhưng con đường làm quan của Nguyễn Công Trứ lại không bằng phẳng. Ông được thăng chức và giáng chức thất thường .
Nguyễn Công Trứ sáng tác hầu hết bằng chữ Nôm. Thể loại ưa thích của ông là hát nói. Đây là thể loại khá thông dụng từ những thế kỉ trước, nhất là cuối thế kỉ XVIII, tuy nhiên Nguyễn Công Trứ là người tiên phong đã có công đem đến cho hát nói một nội dung tương thích với tính năng và cấu trúc của nó .
2. Bài ca ngất ngưởng là một tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Công Trứ. Tác phẩm được sáng tác năm 1848 và được làm theo thể ca trù. Bài thơ đã phô trương, khoe sự ngang tàng, sự phá cách trong lối sống của ông, lối sống ít phù hợp với khuôn khổ của đạo Nho.
II. Hướng dẫn soạn bài
Bố cục
– Phần 1 ( 6 câu đầu ) : Ngất ngưởng trên con đường sự nghiệp, sự nghiệp
– Phần 2 ( 12 câu tiếp ) : Ngất ngưởng trong lối sống, tâm lý
– Phần 3 ( còn lại ) : Lời khẳng định chắc chắn về sự ngất ngưởng vô địch
Câu 1 (trang 39 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Trong bài thơ, ngoài nhan đề, tác giả có tới bốn lần sử dụng từ ngất ngưởng .
– Từ ngất ngưởng thứ nhất chỉ sự thao lược, tài năng, và phong cách ngạo nghễ khi làm quan của Nguyễn Công Trứ.
Quảng cáo
– Từ ngất ngưởng thứ hai chỉ sự ngang tàng của tác giả ngay khi làm dân thường.
– Từ ngất ngưởng thứ ba khẳng định cái chơi ngông hơn người của Nguyễn Công Trứ, ông dẫn các cô gái trẻ lên chùa, đi hát ả đào, … và tự đánh giá cao các việc làm ấy.
– Từ ngất ngưởng cuối cùng cho thấy tác giả hơn người là vì dám coi thường công danh phú quý, coi thường cả dư luận khen chê, thỏa thích vui chơi bất cứ thú gì, không vướng bận đến sự ràng buộc thân phận.
Câu 2 (trang 39 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Nguyễn Công Trứ biết làm quan là gò bó, mất tự do nhưng ông vẫn ra làm quan bởi đó là phương tiện đi lại để ông bộc lộ kĩ năng và tham vọng của mình. Do đó, ngất ngưởng thực ra là một phong thái sống tôn trọng sự trung thực, tôn trọng đậm cá tính, cách sống tự do, phóng khoáng của chính mình .
Câu 3 (trang 39 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Trong bài hát nói này, Nguyễn Công Trứ đã tự kể về mình, tự thuật, tư nhìn nhận về bản thân. Giọng điệu tự thuật khẳng khái, đầy đậm chất ngầu. Con người Nguyễn Công Trứ hiện lên qua hình ảnh ngất ngưởng : từng làm ra sự nghiệp lớn, tâm hồn tự do phóng khoáng, có sự phá cách về ý niệm sống, vượt qua khuôn sáo khắc nghiệt của lễ giáo phong kiến .
Quảng cáo
Câu 4 (trang 39 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
So với những bài thơ Đường luật gò bó, hát nói có sự linh động hơn rất nhiều. Hát nói pháp luật về số câu, cách chia khổ nhưng người viết trọn vẹn hoàn toàn có thể phá cách để tạo nên một tác phẩm tự do về số câu, về cách gieo vần, nhịp điệu, … Sự phóng khoáng của thể thơ rất thích hợp với việc truyền tải những ý niệm nhân sinh mới lạ của những tầng lớp nhà nho tài tử khao khát chứng minh và khẳng định mình, bỏ lỡ sự gò bó của lễ giáo phong kiến .
III. Luyện tập
(trang 39 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Theo anh (chị) …
Sự khác biệt về từ ngữ giữa bài thơ Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công trứ và Bài phong cảnh Hương Sơn của Chu Mạnh Trinh:
– Ngôn ngữ của Bài ca ngất ngưởng vừa phù hợp với nội dung, vừa phù hợp với phong cách của Nguyễn Công Trứ: phóng khoáng, tự do, có chút ngạo nghễ…
– Ngôn ngữ của Bài ca phong cảnh Hương Sơn nhẹ nhàng, thẫm đấm ý vị thiền và niềm say mê phong cảnh thiên nhiên đất nước.
Bài giảng: Bài ca ngất ngưởng – Cô Thúy Nhàn (Giáo viên VietJack)
Xem thêm những bài Soạn văn lớp 11 cực ngắn, hay khác :
Ngân hàng trắc nghiệm lớp 11 tại khoahoc.vietjack.com
Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k5: fb.com/groups/hoctap2k5/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
#Chuyên mục: Chia Sẻ Kiến Thức
# https://thuthuat.com.vn/
#