Chu kì kinh tế là gì? Chu kì kinh tế hay chu kì kinh doanh (tiếng anh: Business Cycle) là sự biến động của GDP thực tế tạo nên sự luân phiên của nền kinh tế theo trình tự ba giai đoạn lần lượt là suy thoái, phục hồi và hưng thịnh. Một cuộc suy thoái được xem là đã bắt đầu khi một nền kinh tế trải qua hai quý liên tiếp với tình trạng tăng trưởng GDP thực tế có giá trị âm.
Chu kì kinh tế được phát triển đầu tiên từ nhà sử học người Thụy Jean-Charles Sismondi. Ông cho rằng nền kinh tế sau khi trải qua rất nhiều khổ ải mới có thể đạt được trạng thái cân bằng.
Chu kỳ kinh tế là gì ?
Chu kỳ kinh tế và 4 giai đoạn của chu kỳ kinh tế – Happ Live
Các khái niệm GDP liên quan đến chu kỳ kinh tế
1. GDP là gì?
GDP (viết tắt bởi cụm từ Gross Domestic Product) là tổng giá trị của tất cả các hàng hóa, dịch vụ được sản xuất trong một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định hay còn được gọi là tổng sản phẩm quốc nội hay tổng sản phẩm nội địa. Khoảng thời gian thường được đo lường là GDP một Quý, 1 năm, 5 năm và 10 năm.
2. GDP danh nghĩa là gì?
GDP danh nghĩa (tiếng anh Nominal Gross Domestic Product được viết tắt Nominal GDP) là tổng giá trị của hàng hóa, dịch vụ được tính theo giá thị trường được tạo ra trong một khoảng thời gian nhất định. Nó bao gồm những thay đổi về giá do lạm phát và phản ánh tốc độ tăng trưởng kinh tế.
3. GDP thực tế là gì?
GDP thực tế (tiếng Anh: Real Gross Domestic Product) là tổng sản phẩm quốc nội đã điều chỉnh lạm phát (hoặc giảm phát) của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất của một nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 1, 3, 5, 10 năm).
Nguyên nhân của chu kỳ kinh tế
Theo Sismondi, các chu kì kinh tế ngắn hạn là kết quả tự nhiên của các yếu tố thị trường, do sản xuất dư thừa, tiêu dùng thấp. Quan điểm này đối lập với những quan điểm trước đó cho rằng nguyên nhân của chu kì kinh tế ngắn hạn là do các điều kiện bên ngoài như chiến tranh, bệnh dịch,…
Để hiểu rõ hơn về chu kì kinh tế, hãy theo dõi phân tích dưới đây:
Khi nền kinh tế tăng trưởng, doanh nghiệp phát triển -> mức lương người lao động tăng, họ có nhiều tiền hơn để chi tiêu -> sản lượng hàng hóa tăng lên -> doanh nghiệp lại phát triển và mở rộng quy mô.
Khi đó, các doanh nghiệp gia tăng cạnh tranh bằng cách sản xuất lượng lớn hàng hóa dẫn tới tình trạng dư cung. Họ buộc phải giảm giá để kích cầu -> lợi nhuận doanh nghiệp giảm -> cắt giảm người lao động -> suy thoái kinh tế.
Mô hình chu kỳ kinh tế
Sau cùng, mức giá đủ thấp để khiến cầu tăng, lợi nhuận lại tăng lên và một chu kì kinh tế mới lại bắt đầu. Và đây là cách mà một chu kỳ kinh tế diễn ra.
Các giai đoạn của chu kỳ kinh tế và dấu hiệu nhận biết
Chu kỳ kinh tế chia làm 3 pha chính: suy thoái, phục hồi và hưng thịnh.
Suy thoái |
Phục hồi |
Hưng thịnh |
|
GDP thực tế | GDP giảm mạnh | GDP tăng trở lại bằng với mức ngay trước suy thoái | GDP tăng mạnh hơn so với GDP ở pha suy thoái |
Lạm phát | Lạm phát giảm, tốc độ chậm lại | Lạm phát tăng nhẹ | Lạm phát tăng cao |
Các hoạt động kinh tế | – Cầu tiêu dùng giảm
– Sản xuất giảm – Giảm đầu tư – Giảm chi tiêu – Lãi suất giảm |
– Cầu tiêu dùng tăng chậm
– Đầu tư, sản xuất, chi tiêu, lãi suất bắt đầu tăng lên nhưng với tốc độ chậm |
– Xu hướng đầu tư và chi tiêu tăng cao, sản xuất tăng, cầu tiêu dùng và lãi suất tăng mạnh |
Tình hình việc làm | – Doanh nghiệp giảm giờ làm việc, cắt giảm nhân sự.
– Tỷ lệ thất nghiệp tăng |
– Doanh nghiệp bắt đầu tuyển thêm nhân sự
– Tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu giảm dần |
– Doanh nghiệp tăng cường tuyển dụng nhân sự
– Tỷ lệ thất nghiệp giảm |
1. Pha suy thoái
– Tiêu dùng giảm mạnh, hàng tồn kho của các loại hàng hóa lâu bền trong các doanh nghiệp tăng lên ngoài dự kiến. Việc này dẫn đến nhà sản xuất cắt giảm sản lượng kéo theo đầu tư vào trang thiết bị, nhà xưởng cũng giảm và kết quả là GDP thực tế giảm sút.- Cầu về lao động giảm, đầu tiên là số ngày làm việc của người lao động giảm xuống tiếp theo là hiện tượng cắt giảm nhân công và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao.
– Khi sản lượng giảm thì lạm phát sẽ chậm lại do giá đầu vào của sản xuất giảm bởi nguyên nhân cầu sút kém. Giá cả dịch vụ khó giảm nhưng cũng tăng không nhanh trong giai đoạn kinh tế suy thoái.
– Lợi nhuận của các doanh nghiệp giảm mạnh và giá chứng khoán thường giảm theo khi các nhà đầu tư cảm nhận được pha đi xuống của chu kỳ kinh doanh. Cầu về vốn cũng giảm đi làm cho lãi suất giảm xuống trong thời kỳ suy thoái.
2. Pha phục hồi
– Sau khi chạm đáy, điều kiện kinh tế, điều kiện kinh doanh được cải thiện.
– Hàng hóa bán chạy và tỉ lệ thất nghiệp được cải thiện.
3. Pha hưng thịnh – bùng nổ
– Doanh nghiệp hoạt động hết công suất.
– Tỉ lệ thất nghiệp thấp.
– Người dân có thu nhập cao.
– Giai đoạn đỉnh (peak): nền kinh tế bắt đầu tăng trưởng chậm lại, chu kì kinh tế bước vào giai đoạn suy thoái.
Công thức tính biện pháp đối phó với chu kỳ kinh tế
Thực chất không có công thức tính chu kỳ kinh tế cụ thể nào bởi chu kỳ kinh tế là những biến động không mang tính quy luật. Không có hai chu kỳ nào giống nhau hoàn toàn cả.
Đối với chính phủ: Chính phủ tìm cách dự báo thời gian của các pha chu kỳ thông qua những dấu hiệu trên để có các biện pháp đối phó nhằm giảm bớt những tác động xấu đến nền kinh tế quốc gia.
Đối với các doanh nghiệp: Cần nghiên cứu và hiểu rõ các dầu hiệu của chu kỳ kinh doanh để hoạch định xem nên đầu tư và chi tiêu như thế nào.
Ví dụ, khi nền kinh tế rơi vào giai đoạn suy thoái, các doanh nghiệp nên xem xét có thể đầu tư vào những lĩnh vực y tế và dịch vụ tiện ích vì những ngành này cầu sẽ không suy giảm nhiều. Khi nền kinh tế tăng trưởng mạnh, các doanh nghiệp có thể ưu tiên phát triển công nghệ, tài chính và các ngành tiêu dùng.
Không có công thức tính chu kỳ kinh tế chính xác
Đồng thời, trải qua mỗi kỳ kinh doanh, các doanh nghiệp cần xem xét và rút kinh nghiệm để không bị ảnh hưởng nhiều bởi tình trạng suy thoái của nền kinh tế cũng như có nhiều cơ hội phát triển hơn khi nền kinh tế hưng thịnh.
Chu kỳ kinh tế Việt Nam
- 2006 đến 2010: tăng trưởng mạnh.
- 2011 đến 2014: trầm lắng.
- 2015 đến 2019: phục hồi và tăng trưởng.
- 2019 đến 2022: tăng trưởng và ổn định.
4 CHU KỲ KINH TẾ LỚN của Việt Nam
Giải đáp các câu hỏi về chu kì kinh tế
1. Một chu kỳ kinh tế thường có 4 giai đoạn theo trình tự nào?
Chu kỳ kinh tế thường có 4 giai đoạn: suy thoái, khủng hoảng, phục hồi và hưng thịnh.
2. Chu kỳ kinh tế Việt Nam
2006 đến 2010: tăng trưởng mạnh, 2011 đến 2014: trầm lắng, 2015 đến 2019: phục hồi và tăng trưởng, 2019 đến 2022: tăng trưởng và ổn định.
Kết lại chu kì kinh tế là gì?
Chu kì kinh tế hay chu kì kinh doanh là sự biến động của GDP thực tế tạo nên sự luân phiên của nền kinh tế theo trình tự ba giai đoạn lần lượt là suy thoái, phục hồi và hưng thịnh.Việc dự đoán các chu kì kinh tế giúp cho chính phủ và doanh nghiệp có những điều thích hợp để phát triển ổn định nhất.