Có nên cho trẻ tập đi sớm hay lựa chọn một thời điểm thích hợp hoặc để bé phát triển tự nhiên là tốt nhất? Đây là câu hỏi được rất nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Nhiều người thấy con mình phát triển nhận thức tốt, như nhận biết màu sắc, con vật, nên cũng muốn tập cho con đi sớm để phát triển toàn diện. Tuy nhiên, nhận thức này chưa hẳn chính xác. Mỗi đứa trẻ có một tốc độ phát triển riêng, đặc biệt là trong giai đoạn tập ăn, tập nói và tập đi. Vì vậy, không nên ép trẻ tập đi khi chúng chưa sẵn sàng. Việc tập đi sớm có thể gây quá sức cho trẻ, dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng về thể chất và sức khỏe.

Bé tập đi

Tại sao không nên cho trẻ tập đi sớm? Xương và hệ thống dây chằng của trẻ nhỏ rất mềm yếu nhưng lại khá đàn hồi. Ít có trường hợp trẻ dưới 2 tuổi bị sai khớp do chấn thương (ngoại trừ bệnh lý xương thủy tinh, còi xương). Nếu có chấn thương, thường là gãy xương.

Tập đi sớm có thể ảnh hưởng đến thị lực của trẻ. Trẻ dưới 1 tuổi, thị lực chưa phát triển hoàn thiện, vẫn đang trong giai đoạn khám phá mọi thứ xung quanh ở khoảng cách gần. Khi tập đi, trẻ sẽ tập trung nhìn về một điểm ở xa, như đồ chơi, tiếng vỗ tay của cha mẹ. Điều này khiến trẻ bị hạn chế tầm nhìn, ảnh hưởng đến sự phát triển thị lực.

Trẻ tập đi cùng cha mẹ

Tập đi sớm cũng có thể gây tổn thương xương. Tập đi khi cơ thể chưa sẵn sàng sẽ làm tăng trọng tải lên khớp háng. Xương cẳng chân còn mềm, chứa nhiều nước và chất hữu cơ, ít canxi nên dễ bị biến dạng, dẫn đến chân vòng kiềng. Ngoài ra, tập đi sớm có thể gây ra chứng bàn chân bẹt. Lòng bàn chân bình thường có hình vòm để phân bổ trọng lực. Nếu tập đi sớm, cấu trúc lòng bàn chân chưa hoàn chỉnh, trọng lượng đè trực tiếp lên gót chân khiến vùng này chịu áp lực quá mức, gây khó khăn khi đi lại.

Bàn chân trẻ

Vậy khi nào nên cho trẻ tập đi? Không có một độ tuổi cố định nào cho việc tập đi vì mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau. Trẻ biết lẫy, bò, ngồi, đứng sớm thì sẽ biết đi sớm và ngược lại. Điều này phụ thuộc vào sự dạy dỗ của cha mẹ, khả năng của bé và việc bổ sung canxi. Trẻ được bổ sung canxi đầy đủ từ trong thai kỳ đến sau sinh sẽ có hệ cơ xương chắc khỏe, cứng cáp và nhanh biết đi hơn. Hầu hết trẻ tập đi trong khoảng 10-15 tháng tuổi, nhưng cũng có trẻ 16-17 tháng tuổi mới biết đi. Nếu trẻ trên 18 tháng tuổi vẫn chưa biết đi kèm các dấu hiệu chậm phát triển vận động khác (chậm lẫy, bò, ngồi, 4 tháng không nâng đầu 45 độ, 6 tháng chưa biết với tay lấy đồ vật), cần đưa trẻ đi khám bác sĩ.

Khi trẻ có những dấu hiệu muốn tập đi, như đứng lên giữ thăng bằng trong chốc lát hoặc bám vào tường, cha mẹ để ý một số điều sau: đứng gần để đỡ trẻ khi ngã, dùng đồ chơi hoặc vỗ tay để khuyến khích trẻ tiến lại gần, đỡ 2 nách chứ không cầm tay trẻ khi tập đi, chỉnh sửa tư thế để tránh gù lưng, cho trẻ đi chân trần khi mới tập để cảm nhận mặt sàn, tạo môi trường rộng rãi cho trẻ tập đi và không nên lạm dụng xe tập đi.

Cha mẹ hỗ trợ trẻ tập đi