Link tải Giáo án Ngữ Văn 11 Chí Phèo – Phần 2: Tác phẩm
1. Kiến thức
– Hiểu và nghiên cứu và phân tích được những nhận vật trong truyện. Qua đó hiểu được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo thâm thúy mới mẻ và lạ mắt của tác phẩm .
– Nắm vững giá trị nghệ thuật của tác phẩm: Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình trong hòan cảnh điển hình.
2. Kĩ năng
– Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại .- Rèn kiến thức và kỹ năng nghiên cứu và phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự .
3. Thái độ
– Có ý thức học tập và rèn luyện để biết cách nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận một tác phẩm của Nam Cao .
1. Giáo viên
SGK, SGV, phong cách thiết kế dạy học, tài liệu tìm hiểu thêm …
2. Học sinh
Vở soạn, sgk, vở ghi .Nêu yếu tố, gợi mở, đàm thoại, bàn luận nhóm, thưc hành, đọc diễn cảm … GV phối hợp những giải pháp dạy học tích cực trong giờ dạy .
1. Ổn định tổ chức lớp
Sĩ số : … … … … … … … … … …
2. Kiểm tra bài cũ
– Trình bày phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật của Nam Cao .
3. Bài mới
Hoạt động 1: Hoạt động khởi động
Căm ghét xã hội thực dân phong kiến thối nát, phê phán mãnh liệt những thế lực thống trị xã hội, trên cơ sở cảm thông, yêu thương trân trọng con người, nhất là những con người bị vùi dập, chà đạp, đó là cảm hứng chung của những nhà văn hiện thực phê phán quá trình 30-45. Tuy nhiên, trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã mày mò hiện thực ấy bằng một cái nhìn riêng không liên quan gì đến nhau. Nam Cao không trực tiếp miêu tả quy trình bần hàn, đói cơm, rách nát áo dù đó cũng là một hiện thực phổ cập. Nhà văn trăn trở, suy ngẫm nhiều hơn đến một hiện thực con người : con người không được là chính mình, thậm chí còn, không còn được là con người mà trở thành một con “ quỉ dữ ”, bởi thủ đoạn thâm độc và sự chà đạp của một guồng máy thống trị tàn tệ. Với một cái nhìn sắc bén, đầy tính nhân văn, bằng năng lực nghiên cứu và phân tích lý giải hiện thực rất là tinh xảo, bằng vốn sống dồi dào và trái tim nhân ái, nhà văn đã kiến thiết xây dựng nên một tác phẩm với những giá trị hiện thực và nhân đạo rực rỡ không hề tìm thấy ở những nhà văn đương thời .
Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
HS đọc tiểu dẫn SGK .
GV hướng dẫn tóm tắt nội dung chính .
– Đầu tiên tác phẩm được đặt tên là Cái lò gạch cũ → sự quẩn quanh bế tắc .
– Lúc in nhà xuất bản tự ý đổi tên là Đôi lứa xứng đôi. → nhấn mạnh vấn đề mối tình Chí Phèo – Thị Nở .
– Sau cách mạng tác phẩm được tái bản và được đổi tên một lần nữa Chí Phèo. → nhấn mạnh vấn đề nhân vật Chí Phèo .
Hướng dẫn khám phá nội dung của truyên .
1. Nội dung
– Toàn bộ truyện Chí Phèo diễn ra ở làng Vũ Đại. Đây chính là khoảng trống nghệ thuật và thẩm mỹ của truyện .
– Làng này dân “ không quá hai nghìn người, xa phủ, xa tỉnh ” nằm trong thế “ quần ngư tranh thực ”
– Có tôn ti trật tự khắt khe
– Mâu thuẫn giai cấp gây gắt, bí mật mà kinh khủng, không khí tối tăm, ngột ngạt .
– Đời sống của người nông dân vô cùng khổ cực bị đẩy vào đường cùng không lối thoát, bị tha hóa .
Trao đổi cặp ( theo bàn ) .
Đại diện cặp vấn đáp. GV chuẩn xác kiến thức và kỹ năng. Cho điểm .
– Đọc và tìm những chi tiết cụ thể miêu tả chân dung bá Kiến : Về ngoại hình, tính cách thực chất … ? ( Chú ý cái cười, giọng nói … )
– Bốn đời làm tổng lí “ Uy thế nghiêng trời ”
– Giọng nói, cái cười mang tính nổi bật cao : tiếng quát “ rất sang ”, “ cái cười Tào Tháo ”
– Thao túng mọi người bằng cách đối nhân xử thế và thủ đoạn mềm nắn rắn buông .
– Khôn róc đời, biết dìm người ta xuống sông, nhưng rồi lại biết dắt người ta lên để phải đền ơn. Biết đập bàn đòi lại 5 đồng nhưng rồi cũng biết trả lại 5 hào vì thương anh túng quá .
– Bá dựng lên quanh mình một thế lực vững trãi để quản lý và bóc lột, giẫm lên vai người khác một cách thật phức tạp .
⇒ Bá Kiến tiêu biểu vượt trội cho giai cấp thống trị : có quyền lực tối cao, gian hùng, nham hiểm .
Đại diện nhóm trình diễn .
GV chuẩn xác kiến thức và kỹ năng .
→ Tiếng chửi : Là phản ứng của chí so với cuộc sống, thể hiện tâm trạng bất mãn cao độ khi bị làng xóm, xã hội gạt bỏ .
Bộc lộ sự bất lực, bế tắc, đơn độc tột độ của Chí giữa làng vũ Đại .
Câu hỏi trao đổi đàm đạo nhóm .
– Hoàn cảnh xuất thân : không cha, không mẹ, không nhà, không cửa, không một tấc đất cắm dùi cũng không có, đi ở hết nhà này đến nhà khác. Cày thuê cuốc mướn để kiếm sống .
– Từng mơ ước : có một ngôi nhà nho nhỏ, chồn cày thuê cuốc mướn … → Chí Phèo là một người lương thiện .
– Năm 20 tuổi : đi ở cho nhà cụ Bá Kiến. Bị bà ba Bá Kiến gọi lên đấm lưng, bóp chân … Chí cảm thấy nhục chứ yêu đương gì → biết phân biệt tình yêu chân chính và thói dâm dục xấu xa. Là người có ý thức về nhân phẩm .
⇒ Chí Phèo có đủ điều kiện kèm theo để sống đời sống yên bình như bao người khác .
– Vì sao Chí Phèo đi tù ? Sau khi ra tù Chí Phèo là người như thế nào ?
– Nguyên nhân: vì Bá Kiến ghen với vợ hắn.
– Chế độ nhà tù thực dân đã biến Chí trở thành lưu manh, có tính cách méo mó và quái gở. Chí trở thành con quỉ dữ của làng Vũ Đại .
+ Hình dạng : biến hóa thành con quỷ dữ “ Cái đầu trọc lốc, hàm răng cạo trắng hớn, cái mặt thì câng câng đầy những vết sứt sẹo, hai con mắt gườm gườm .. ”
+ Nhân tính : du côn, du đãng, triền miên trong cơn say, đập đầu, chửi bới, phá phách và làm công cụ cho Bá Kiến .
– Tình yêu thương mộc mạc, chân thành của Thị Nở – người đàn bà xấu như ma chê quỷ hờn, lại dở hơi ấy đã thức tỉnh thực chất lương thiện của Chí Phèo .
– Chí Phèo đã thức tỉnh .
+ Về nhận thức : Nhận biết được mọi âm thanh trong đời sống .
+ Nhận ra thảm kịch trong cuộc sống của mình và sợ đơn độc, cô độc so với Chí Phèo “ cô độc còn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau ” .
+ Về ý thức : Chí Phèo thèm lương thiện và muốn làm hòa với mọi người .
+ Đối với Chí Phèo ?
+ Lần tiên phong và cũng là lần ở đầu cuối Chí được ăn trong tình yêu thương và niềm hạnh phúc .
Gv giảng :
Lần tiên phong được một người khác cho. Lần tiên phong Chí được hưởng sự chăm nom bởi bàn tay của một người đàn bà. Ngoài 40 tuổi đầu mà đây là lần tiên phong Chí được ăn cháo hành. Hương vị cháo hành hay mùi vị tình yêu thương mộc mạc chân thành đã làm cho hắn cảm động : Hai con mắt ươn ướt …
→ Thị Nở chính là thiên sứ dẫn đường cho Chí đến với đời sống con người, giúp Chí có sức mạnh hoàn lương, thức tỉnh phần sâu kín nhất tâm hồn Chí cái thực chất đẹp tươi của người nông dân lao động bị che lấp, vùi dập bấy lâu nay mà không tắt .
Tình yêu hé mở con đường thành người. Chí hoảng sợ hy vọng. Nhưng bị chặt đứng. Bà cô Thị không được cho phép Thị lấy hắn. Chí rơi vào thảm kịch tâm hồn đau đớn bị cự tuyệt quyền làm người, Chí liên tục bị xã hội vứt bỏ .
Nguyên nhân nào Chí bị cự tuyệt ?
– Nguyên nhân : do bà cô Thị Nở không cho Thị lấy Chí Phèo → định kiến của xã hội .
+ Lúc đầu : Chí kinh ngạc trước thái độ của Thị Nở
+ Sau Chí hiểu ra mọi việc : ngẩn người, nắm lấy tay Thị Nở, bị xô ngã, Chí thấy hơi cháo hành nhưng lại vô vọng Chí uống rượu và khóc “ rưng rức ”, xách dao đên nhà Bá Kiến đâm chết Bá Kiến và tự sát .
+ Đâm chết Bá Kiến là hành vi lấy máu rửa thù của người nông dân thức tỉnh về quyền sống .
+ Cái chết của Chí Phèo là cái chết của con người trong thảm kịch đau đớn trên ngưỡng cửa trở lại đời sống làm người .
– Tao muốn làm người lương thiện ! Tiếng kêu vô vọng của người cùng đường, đó cũng là lời cầu cứu của con người bị cự tuyệt quyền làm người .
– Ai cho tao lương thiện ? Một thực sự phũ phàng và vô cùng đớn đau của một Con Người mà lại không được làm người .
– Tao không hề là người lương thiện nữa. Lời xác nhận thực sự .
– Xây dựng nhân vật nổi bật trong thực trạng nổi bật. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế .
– Ngôn ngữ đơn giản và giản dị, diễn đạt độc lạ .
– Kết cấu truyện mới lạ, tưởng như tự do nhưng lại rất ngặt nghèo, lôgic .
– Cốt truyện và những diễn biến mê hoặc, biến hóa giàu kịch tính .
“ Chí Phèo ” tố cáo can đảm và mạnh mẽ xã hội thuộc địa phong kiến tàn ác đã cướp đi nhân hình lẫn nhân tính của người nông dan lương thiện đồng thời nhà văn phát hiện và khẳng định chắc chắn thực chất tốt đẹp của con người ngay cả khi học đã biến thành quỷ dữ .
Đọc phần ghi nhớ SGK .
Ghi nhớ : SGK .
GV hướng dẫn HS làm bài tập phần rèn luyện .
Câu 1 ( trang 156 SGK ) :
+ Quan điểm thẩm mỹ và nghệ thuật của Nam Cao rất là đúng đắn, nó bộc lộ không chỉ năng lực mà còn là phẩm chất của người nghệ sĩ chân chính trong tác giả .
+ Quan điểm này khẳng định chắc chắn : Văn chương là địa hạt của sự phát minh sáng tạo, văn chương không được cho phép sự tái diễn, bắt chước giản đơn .
Câu 2 ( trang 156 SGK ) :
Chí Phèo được coi là siêu phẩm văn xuôi Nước Ta vì :
+ Nội dung đặc biệt quan trọng, khai thác hình tượng người nông dân dưới góc nhìn riêng, mởi mẻ mà chưa một nhà văn nào trước và sau Nam Cao làm được .
→ Khẳng định bản tính lương thiện của người nông dân ngay trong khi họ bị vùi dập đến tha hóa cả nhân hình lẫn nhân tính .
+ Nghệ thuật bộc lộ độc lạ, mang đậm dấu ấn của phong thái nhà văn .
– Xây dựng nhân vật nổi bật .
– Nghệ thuật trần thuật.
Ý nghĩa
Chí Phèo là một siêu phẩm của nền văn xuôi Nước Ta văn minh. Qua truyện ngắn này, Nam Cao khái quát một hiện tượng kỳ lạ xã hội ở nông thôn Nước Ta trước Cách mạng. Qua đó, nhà văn phán quyết đanh thép xã hội hung tàn ấy, đồng thời biểu lộ niềm thương cảm, lòng nhân đạo so với số phận những người nông dân .
Chí Phèo cũng đã biểu lộ kĩ năng truyện ngắn bậc thầy của Nam Cao trong việc thiết kế xây dựng nhân vật nổi bật, thẩm mỹ và nghệ thuật trần thuật độc lạ .
#Chuyên mục: Chia Sẻ Kiến Thức
# https://thuthuat.com.vn/
#