Trẻ sơ sinh bị ọc sữa là hiện tượng phổ biến, đặc biệt trong vài tháng đầu đời. Tuy nhiên, ọc sữa nhiều lần trong ngày có thể khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này, khi nào thì ọc sữa là dấu hiệu đáng ngại và cha mẹ cần xử lý như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về hiện tượng ọc sữa ở trẻ sơ sinh.
Trẻ sơ sinh hay bị ọc sữa
Ọc Sữa Ở Trẻ Sơ Sinh Là Gì?
Ọc sữa, hay còn gọi là nôn trớ, thường gặp ở trẻ từ 1-2 tháng tuổi. Trẻ có thể ọc sữa ngay sau khi bú mẹ, bú bình, khi ho, nấc cụt, hoặc vặn mình. Lượng sữa ọc ra có thể ít, chỉ ở khóe miệng, hoặc nhiều, thành vòi và đôi khi chảy ra từ mũi. Một số trường hợp, sữa ọc ra đã vón cục, chứng tỏ sữa đã được tiêu hóa một phần trong dạ dày. Vậy tại sao trẻ sơ sinh lại bị ọc sữa và khi nào thì hiện tượng này trở nên đáng lo ngại?
Hiện tượng ọc sữa ở trẻ sơ sinh là gì?
Nguyên Nhân Gây Ọc Sữa Ở Trẻ Sơ Sinh
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị ọc sữa, có thể phân loại thành nguyên nhân sinh lý và bệnh lý.
Nguyên Nhân Sinh Lý
- Hệ tiêu hóa non yếu: Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt, dạ dày nằm ngang và có kích thước nhỏ hơn so với người lớn. Do đó, khi bé bú quá no hoặc thay đổi tư thế đột ngột, sữa dễ bị trào ngược lên thực quản và gây ọc sữa.
- Sữa công thức: Sữa công thức thường khó tiêu hơn sữa mẹ, khiến sữa nằm lâu trong dạ dày, gây đầy bụng và ọc sữa. Một số trẻ có thể ọc sữa thành vòi khi bú sữa công thức.
- Bú quá nhanh: Trẻ bú quá nhanh, nuốt nhiều không khí vào bụng, sau đó bị nấc cụt cũng là một nguyên nhân gây ọc sữa. Điều này thường xảy ra khi mẹ chưa có nhiều kinh nghiệm cho con bú, không kiểm soát được tốc độ bú của trẻ.
- Thay đổi tư thế: Sữa mẹ là thức ăn dạng lỏng, dễ bị ọc ra ngoài khi mẹ thay đổi tư thế của bé sau khi bú.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh hay bị ọc sữa
Nguyên Nhân Bệnh Lý
Một số bệnh lý cũng có thể khiến trẻ sơ sinh bị ọc sữa nhiều lần trong ngày:
- Hẹp phì đại môn vị: Tình trạng phì đại lớp cơ môn vị gây hẹp, tắc nghẽn môn vị, khiến trẻ ọc sữa liên tục, ọc nhiều lần, thành vòi sau khi ăn. Chất nôn thường là sữa hoặc sữa đông vón cục. Bệnh này thường gặp ở bé trai.
- Trào ngược dạ dày thực quản: Thức ăn trong dạ dày trào ngược lên thực quản gây ọc sữa sau khi ăn, khi nằm hoặc khi khóc. Lượng chất nôn thường ít, là sữa mới ăn vào, đôi khi có màu nâu.
- Lồng ruột: Trẻ ọc sữa nhiều lần, kèm theo khóc thét từng cơn, mặt tái xanh, có thể đi ngoài phân nhầy máu sau khoảng 6 giờ đau bụng. Bệnh thường gặp ở trẻ trai bụ bẫm dưới 24 tháng tuổi, đặc biệt là trẻ từ 3-6 tháng tuổi.
- Các bệnh lý khác: Nhiễm khuẩn tiêu chảy, viêm mũi họng, viêm phổi, viêm màng não,… hoặc tắc ruột, viêm ruột non hoại tử,… khiến cơ thể trẻ mệt mỏi, khó chịu, cũng có thể gây ọc sữa.
Trẻ sơ sinh bị ọc sữa do bệnh lý
Ọc Sữa Nhiều Lần Có Nguy Hiểm Không?
Ọc sữa ở trẻ sơ sinh không phải là hiếm gặp. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài mà không được xử lý đúng cách, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Trẻ có thể bị thiếu hụt dinh dưỡng, chậm tăng cân, còi cọc. Việc ọc sữa cũng khiến bé khó chịu, quấy khóc. Đặc biệt, ọc sữa nhiều lần có thể là dấu hiệu của các bệnh lý đường tiêu hóa như hẹp thực quản, hẹp tá tràng. Nếu trẻ ọc sữa liên tục ngay cả khi không bú, hoặc bú rồi lại ọc, cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Cách Xử Lý Khi Trẻ Sơ Sinh Bị Ọc Sữa
Khi trẻ bị ọc sữa, cha mẹ cần bình tĩnh xử lý.
Ọc sữa do sinh lý:
- Chia nhỏ các cữ bú, cho bé ăn theo khung giờ cố định, tránh cho bé bú quá no.
- Không trêu đùa, chọc ghẹo bé sau khi bú.
- Vỗ ợ hơi cho bé sau khi bú để tránh ọc sữa.
- Cho bé bú ở tư thế ngồi. Nếu bú bình, giữ bình sữa nghiêng 45 độ, đảm bảo sữa luôn ngập cổ bình, tránh để bé nuốt phải không khí.
- Kiểm soát tốc độ bú của bé. Nếu mẹ nhiều sữa, có thể dùng hai ngón tay kẹp núm vú lại để sữa chảy chậm hơn.
- Nếu bé bú sữa công thức, có thể chuyển sang dùng sữa thủy phân dễ tiêu hóa hơn.
Cách xử lý khi trẻ bị ọc sữa
- Ọc sữa do bệnh lý: Nếu trẻ ọc sữa nhiều lần trong ngày, ọc sữa ngay cả khi không bú, kèm theo quấy khóc, ho, sốt, chảy nước mũi hoặc đi ngoài phân bất thường, cha mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Kết Luận
Ọc sữa là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh, chủ yếu do nguyên nhân sinh lý. Tuy nhiên, cha mẹ cần chú ý theo dõi tần suất, mức độ ọc sữa của bé, kết hợp với các dấu hiệu khác để phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn. Áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp sẽ giúp bé thoải mái hơn và phát triển khỏe mạnh. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đưa bé đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
Discussion about this post