Hình ảnh cây nêu ngày Tết, quen thuộc và gần gũi, đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống của người Việt. Cây nêu không chỉ đơn thuần là vật trang trí mà còn mang đậm giá trị tâm linh sâu sắc. Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa, cách làm và hạ cây nêu để hiểu hơn về nét đẹp văn hóa này.
Cây nêu ngày Tết
Cây Nêu Ngày Tết: Ý Nghĩa Tâm Linh
Cây Nêu Là Gì?
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, cây nêu là một thân cây tre, được dựng trước sân nhà vào dịp Tết Nguyên Đán. Trên ngọn cây thường treo vòng tròn, cùng nhiều vật dụng mang tính biểu tượng tùy theo phong tục từng địa phương. Cây nêu tượng trưng cho sự giao hòa Âm – Dương, gợi liên tưởng đến hình ảnh Càn – Khôn, cây gậy và nón lá của Chử Đồng Tử và Tiên Dung.
Ý Nghĩa Cây Nêu Trong Văn Hóa Việt
Ý nghĩa cây nêu ngày Tết rất đa dạng, tùy thuộc vào từng dân tộc và vùng miền. Đối với một số dân tộc thiểu số, cây nêu được dựng ở những vùng rẫy chưa khai hoang, như một dấu hiệu sở hữu. Người Mường dựng cây nêu vào ngày 28 tháng Chạp, trong khi người H’mong lại dựng trong lễ hội Gầu Tào. Người Sán Dìu thì dựng cây nêu trong lễ hội cầu mùa sau khi thu hoạch.
Ngày nay, tục dựng cây nêu đã ít phổ biến hơn, nhường chỗ cho các loại cây cảnh khác như đào, quất, mai. Tuy nhiên, giá trị tâm linh của cây nêu vẫn còn in đậm trong tiềm thức người Việt.
Sự Tích Cây Nêu Ngày Tết
Theo truyền thuyết, xưa kia Quỷ chiếm đất, Người phải làm thuê và nộp lúa. Quỷ bóc lột Người, Đức Phật đã giúp Người bằng cách khuyên trồng khoai lang, rồi trồng lúa, rồi trồng ngô, khiến Quỷ không được gì. Cuối cùng, Quỷ bị Phật đày ra biển Đông, nhưng được phép vào đất liền thăm mộ tổ tiên vài ngày trong năm. Vì vậy, cứ Tết đến, người ta dựng cây nêu để xua đuổi Quỷ, tránh quấy nhiễu. Trên cây nêu thường treo khánh đất, lá dứa, và vẽ cung tên hướng Đông, rắc vôi bột để cấm cửa Quỷ.
Hướng Dẫn Làm Cây Nêu Ngày Tết
Cách làm cây nêu ngày Tết
Ở các làng quê, cây nêu thường là cây tre cao 5-6 mét, được dựng vào ngày 23 tháng Chạp, ngày Ông Táo về trời. Cây tre được chọn phải thẳng, ngọn tươi, không cụt, tượng trưng cho bậc thang của thần linh và sinh khí đất trời. Trên cây nêu có thể trang trí đèn lồng, phướn, niêu đất, chuông gió, cờ… Gốc cây thường rắc vôi trắng hình cánh cung hoặc hình tròn để xua tà ma. Ngọn cây nêu có thể treo túi trầu cau, vàng mã, khánh, lá dứa, lông gà… để cầu may mắn, xua đuổi ma quỷ. Tiếng kêu leng keng của các vật dụng khi gió thổi qua được cho là tín hiệu báo cho ma quỷ biết nơi đây có chủ. Đèn lồng trên ngọn cây nêu còn có ý nghĩa chỉ đường cho tổ tiên về ăn Tết.
Thời Điểm Hạ Cây Nêu
Hạ cây nêu
Theo truyền thống, cây nêu được hạ vào ngày mùng 7 Tết, đánh dấu sự kết thúc của việc xua đuổi tà ma. Sau ngày này, mọi người trở lại cuộc sống thường nhật. Ngày nay, tục hạ nêu không còn phổ biến, nhưng một số gia đình vẫn làm mâm cơm cúng trong ngày này.
Hình Ảnh Cây Nêu Ngày Tết
Cây nêu mang ý nghĩa tâm linh
Cây nêu xua đuổi tà ma
Vật dụng trên cây nêu đều mang ý nghĩa riêng
Kết Luận
Cây nêu ngày Tết, dù không còn phổ biến như xưa, vẫn là một nét đẹp văn hóa tâm linh của dân tộc Việt. Hình ảnh cây nêu vẫn còn thấp thoáng ở một số làng quê, như một minh chứng cho những giá trị truyền thống trường tồn. Hãy cùng gìn giữ và trân trọng nét đẹp văn hóa này.
Discussion about this post