Link tải Giáo án Ngữ Văn 10 Hồi trống Cổ Thành (La Quán Trung)
1. Kiến thức
Giúp học viên :
– Hiểu được tính cách bộc trực, ngay thẳng của Trương Phi cũng như tình nghĩa vườn đào cao đẹp, keo sơn gắn bó của ba anh em kết nghĩa – một biểu hiện riêng biệt của lòng trung nghĩa.
– Cảm nhận được không khí chiến trận qua đoạn trích .- Hồi trống Cổ Thành – hồi trống thử thách, minh oan và sum vầy .- Tính chất kể chuyện ( viết để kể ) bộc lộ ở diễn biến, ngôn từ, hành vi, nhân vật mang tính thành viên cao .
2. Kĩ năng
– Tìm hiểu văn bản thuộc thể tiểu thuyết chương hồi .- Phân tích, rút ra đặc thù tính cách nhân vật .
3. Thái độ, phẩm chất
– Rèn lối sống ngay thật, bộc trực, trung nghĩa .
4. Định hướng phát triển năng lực
– Năng lực tự chủ và tự học, năng lượng hợp tác, năng lượng xử lý yếu tố và phát minh sáng tạo ; năng lượng nghệ thuật và thẩm mỹ, năng lượng tư duy ; năng lượng sử dụng ngôn từ .
1. Giáo viên
SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tìm hiểu thêm, Thiết kế bài giảng
2. Học sinh
SGK, vở soạn, tài liệu tìm hiểu thêmGv phối hợp giải pháp đọc phát minh sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu yếu tố, đàm đạo, tích hợp lịch sử vẻ vang Trung Quốc
1. Ổn định tổ chức lớp
Sĩ số : … … … … … … … … … … … … .
2. Kiểm tra bài cũ
– Trình bày mục tiêu, nhu yếu và cách tóm tắt văn bản thuyết minh .
3. Bài mới
Hoạt động 1. Hoạt động khởi động
Văn học Minh Thanh là tiến trình tăng trưởng sau cuối của tiểu thuyết cổ xưa Trung Quốc. Đây là thời kỳ nền văn học Trung Quốc khá phong phú và nhiều mẫu mã, đạt nhiều thành công xuất sắc về thẩm mỹ và nghệ thuật. Trong đó có sự lên ngôi của tiểu thuyết. Có thể kể đến những đỉnh điểm tiêu biểu vượt trội của tiểu thuyết Minh Thanh : Tây du kí, Hồng lâu mộng, Thủy Hử .. trong đó Tam Quốc Diễn Nghĩa là tác phẩm phản ánh một thời kỳ dài đầy dịch chuyển của lịch sử vẻ vang Trung Quốc thời Tam quốc .Đoạn trích Hồi Trống Cổ Thành có cấu trúc hoàn hảo và đầy kịch tính. Mặc dù dung tích của nó rất ngắn so với sự đồ sộ của tác phâm nhưng đã biểu lộ được một đặc trưng bút pháp thẩm mỹ và nghệ thuật của La Quán Trung cũng như đặc thù chung của tiểu thuyết cổ xưa Minh Thanh .
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu Tiểu dẫn.
Thao tác 1 : Tìm hiểu tác giả .
GV cho HS đọc phần tiểu dẫn .
HS vấn đáp .
GV nhận xét và chốt lại ý chính .
GV lan rộng ra : Ông viết nhiều tiểu thuyết dã sử như : “ Tam quốc diễn nghĩa ”, “ Tùy Đường lưỡng triều chí truyện ”, “ Tấn Đường ngũ đại sở diễn ca ” … và với “ Tam quốc diễn nghĩa ”, La Quán Trung trở thành người mở đường cho tiểu thuyết lịch sử dân tộc Nước Trung Hoa .
– La Quán Trung ( 1330 – 1400 ) : tên là La Bản, hiệu là Hồ Hải tản nhân. Sống vào cuối thời Nguyên đầu thời Minh
– Quê : Thái Nguyên – Sơn Tây ( Trung Quốc ) .
– Con người : Tính cách đơn độc, một mình, thích ngao du .
– Tên gọi : Cổ điển, Minh – Thanh, chương hồi
– Đặc điểm :
+ Được chia làm nhiều hồi kể
+ Đầu mỗi hồi có “ hồi mục ”, là một hoặc hai câu thất ngôn dự báo diễn biến chính của hồi
+ Mỗi hồi kể một hoặc vài vấn đề .
+ Kết thúc hồi thường ở cao trào và có lời dẫn dắt đến hồi tiếp. “ muốn biết thế nào hồi sau sẽ rõ ”
+ Tính cách nhân vật : Được hình thành trải qua hành vi và đối thoại
+ Ra đời và tăng trưởng trong 2 triều đại ( Minh – Thanh 1368 – 1911 ) vào thế kỉ XIV – XX
– HS : vấn đáp
– GV : nhận xét, bổ trợ
GV giảng : .
– Tóm tắt lại lại quy trình hình thành và diệt vong của ba tập đoàn lớn phong kiến Ngụy – Thục – Ngô và biểu lộ khát vọng độc lập của nhân dân
– Phơi bày cục diện chính trị xã hội Nước Trung Hoa : Chiến tranh loạn lạc, quốc gia chia cắt, nhân dân cực khổ .
– Kết cấu gồm 120 hồi .
– Tóm tắt chuyện quốc gia Trung Quốc ( Tk II – III ) kể về những sự kiện có trước đó nhiều năm ,
– La Quán Trung đã địa thế căn cứ vào lịch sử vẻ vang, những chuyện kể dân gian, kịch dân gian để kể lại
– Giá trị :
* Nội dung :
+ Thể hiện khát vọng của người dân mong ước một đời sống độc lập, niềm hạnh phúc và có vua hiền tướng giỏi .
+ Phản ánh hiện thực của xã hội Trung Quốc .
* Nghệ thuật : Tài kể chuyện rực rỡ của tác giả, nghệ thuật và thẩm mỹ thiết kế xây dựng nhân vật, miêu tả trận đấu .
– HS : tóm tắt
– GV : nhận xét tóm tắt lại
+ Biết Quan Công đến, Trương Phi dẫn ngay quân ra cổng thành đòi đánh vì tưởng Quan Công đã hàng Tào Tháo .
+ Quan Công nhờ hai chị dâu lý giải nhưng Trương Phi không tin .
+ Tôn Càn khuyên Trương Phi nhưng Trương Phi vẫn không tin .
+ Lúc đó tướng Tào là Sái Dương đi đến, Trương Phi càng khẳng định chắc chắn Quan Công đã hàng Tào nên thử thách Quan Công .
+ Chỉ sau 1 hồi trống Quan Công đã giết chết Sái Dương và hai đồng đội sum vầy .
– Quan Công đến Cổ thành
– Trương Phi kết tội Quan Công
– Sái Dương Open
– Trương Phi đánh trống – Quan Công chém đầu tướng giặc
– Và bạn bè sum vầy .
– HS : vấn đáp
– GV kể lại một cách vắn tắt nguyên do dẫn đến sự thất lạc giữa 3 đồng đội kết nghĩa Trương Phi, Lưu Bị và Quan Công nên từ đó mới Open hồi thứ 28 này .
– Đoạn trích thuộc hồi 28 của tác phẩm có tiêu đề :
“ Chém Sái Dương bạn bè hòa giải
Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên ”
– Tiêu đề “ Hồi trống Cổ Thành ” là do nhà xuất bản đặt
Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc hiểu
– HS : vấn đáp
– GV : Dẫn vào : ( La Quán Trung đã xd được tứ tuyệt : Tào Tháo : tuyệt gian ; Lưu Bị : tuyệt nhân ; Quan Công tuyệt nghĩa và Gia Cát Lượng tuyệt trí. ) Tuy Trương Phi không nằm trong tứ tuyệt nhưng lại là nhân vật thành công xuất sắc và được thương mến nhất. Ta sẽ đi khám phá nhân vật này tiên phong .
– HS : vấn đáp
– GV nhận xét và chốt ý .
– Hành động : “ chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặt áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một ngàn quân đi tắt ra cửa Bắc ” .
→ Hành động diễn ra nhanh, kinh khủng
– HS vấn đáp .
– GV nhận xét và chốt lại ý chính
– Hành động : “ mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công ( 2 lần ) ” .
→ Thể hiện thái độ vô cùng khó chịu của Trương Phi .
– HS : Trả lời
+ Mày bỏ anh → bất nghĩa .
+ Hàng Tào Tháo → bất trung .
+ Được phong hầu tứ tước .
+ Lại đến lừa em → bất nhân .
– HS trả lời.
– GV nhận xét
→ Trương Phi dù có nóng giận nhưng ngay thật, là người biết giữ chữ tín và lòng trung
– HS : vấn đáp
– Không tin mà chứng minh và khẳng định Quan Công là thằng phụ nghĩa .
“ Trung thần thà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ ? ” .
→ Khẳng định hai chị dâu bị Quan Công lừa .
– Khi Tôn Càn nói : “ Mày cũng nói láo, nó đâu có bụng tốt, nó lại đây tất là để bắt ta đó ” .
HS : vấn đáp
– HS : vấn đáp. GV nhận xét chốt ý
HS vấn đáp .
GV nhận xét và diễn giảng : Sái Dương là tướng của Tào, mà Quan Công lại vừa từ chỗ Tào ra đi
→ Sái Dương là đầu mối xử lý xung đột
( Chi tiết Trương Phi nói nếu là người có lòng trung nghĩa thì phải lấy đầu tên tướng giặc đó )
– Làm tăng sự hoài nghi của Trương Phi với Quan Công
– Làm tăng tính mê hoặc, kịch tính cho câu truyện
– Là yếu tố mở nút gỡ bỏ những hiểu nhầm
– Lời thử thách của Trương Phi phải được chứng tỏ bằng hành vi .
→ Đây là cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ đắt giá
– HS : Trả lời
– GV : Nhận xét và chốt ý
– Trương Phi vẫn chưa tin hẳn .
– Hỏi kỹ tên lính bị bắt chuyện về Quang Công ở Hứa Đô → vẫn chưa tỏ rõ thái độ .
– Nghe lời kể của chị dâu → khóc, thụp lạy Vân Trường .
– HS vấn đáp
– HS : Trả lời
– GV nhận xét
– GV : lan rộng ra : Sau khi học xong nhân vật này em thấy mình rút ra được bài học kinh nghiệm gì ?
– HS : vấn đáp
– HS : vấn đáp
– Quan Công là người hiểu thời thế, tinh xảo và khôn khéo .
→ Thể hiện được lòng trung : bảo vệ được mình và 2 chị dâu .
– HS vấn đáp
– HS vấn đáp
– Luôn có thái độ điềm đạm, bình tĩnh để gỡ bỏ những hiểu nhầm
+ Gọi Trương Phi là “ hiền đệ ”, “ em ” .
+ Lời lẽ mềm mỏng “ em không biết, ta cũng khó nói ”
+ Nhờ hai chị dâu lý giải hộ
– HS : vấn đáp
→ chứng tỏ lòng trung .
– HS : vấn đáp
GV : nhận xét
HS : Trả lời
HS : Trả lời :
GV chốt ý : Tóm lại : Đoạn trích đã góp thêm phần làm điển hình nổi bật nên hai nhân vật TP và QC với hai nét tính cách trái ngược nhau. TP nóng nảy, bộc trực, QC điềm đạm, bình tĩnh. Nhưng cả hai đều bộc lộ được nét đẹp của tấm lòng trung nghĩa. Đặc biệt hình tượng nhân vật TP đã được thiết kế xây dựng rất là sinh động. Qua đó nói lên tài thiết kế xây dựng nhân vật của La Quán Trung .
– HS : vấn đáp
HS : vấn đáp
GV nhận xét và chốt ý
GV : Dẫn dắt : Ở thời phong kiến, những cuộc chiến trận không thể nào thiếu được tiếng trống, và tiếng trống giữ một vai trò vô cùng quan trọng
+ Tiếng trống mệnh lệnh phát binh
+ Tiếng trống khuyến khích quân sĩ
+ Tiếng trống tịch thu quân
Ở đây tiếng trống cũng là một lời thúc giục, một mệnh lệnh để Quan Công chém đầu Sái Dương .
– “ Hồi trống ” là chi tiết cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ mang nhiều ý nghĩa :
+ Hồi trống thử thách
+ Hồi trống giải oan
+ Hồi trống đoàn viên
+ Biểu dương ý thức cương trực của Trương Phi, long trung nghĩa của Quan Công .
+ Ca ngợi tình nghĩa vườn đào của ba bạn bè Lưu – Quan – Trương .
HS : vấn đáp
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phần tổng kết
HS vấn đáp .
GV nhận xét và chốt lại ý chính .
– Xây dựng hình tượng những anh hùng thời tam quốc với những nét đẹp của lòng trung nghĩa, trọng chữ tín. Đặc biệt là nhân vật TP.
– Hồi trống tiềm ẩn linh hồn đoạn trích, đó là hồi trống thử thách, minh oan, đoàn viên .
2. Nghệ thuật
– Sử dụng nhiều từ cổ : quân kị, ấn thụ, phu nhân, xà mâu, long đao .
– Nghệ thuật kể chuyện : Sinh động, mê hoặc, tinh lọc được những cụ thể li kì, mê hoặc, nhiều chỗ mang đầy kịch tính .
– Khắc họa nhân vật : Nhân vật có đậm cá tính sắc nét, đặc thù nhân vật được bộc lộ hầu hết qua hành vi, ngôn từ .
GV: cho HS đọc đoạn trích và định hướng tìm hiểu đoạn trích bằng cách hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi trong SGK để từ đó hiểu được nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
Tào Tháo uống rượu luận anh hùng
( Trích hồi 21 – Tam quốc diễn nghĩa )
#Chuyên mục: Chia Sẻ Kiến Thức
# https://thuthuat.com.vn/
#